TRUYỆN 33: GIEO LẠI TIẾNG VIỆT

Câu chuyện kể từ một du học sinh tham gia chương trình tình nguyện…

Vào mùa hè năm cuối đại học, Minh – một du học sinh ngành Công nghệ Giáo dục tại Canada – quyết định không về Việt Nam nghỉ hè. Thay vào đó, cậu đăng ký tham gia một chương trình tình nguyện cộng đồng của Hội Người Việt tại Toronto: “Gieo lại tiếng Việt – Cho trẻ em Việt kiều”

Lớp học nằm trong tầng hầm một trung tâm văn hóa nhỏ. Có 12 đứa trẻ, tuổi từ 8 đến 12, sinh ra tại Canada, nói tiếng Anh nhiều hơn tiếng mẹ đẻ. 

Buổi đầu tiên, Minh hỏi: “Các con có biết “bà ngoại” là gì không?”. Cô bé Julia 8 tuổi trả lời bằng giọng Mỹ đặc sệt: “Is that... mother of my mom?”

Minh tiếp: “Ừ, nhưng trong tiếng Việt gọi là ‘bà ngoại’. Các con nhớ nhé.” Cô bé Julia hỏi lại: “But why is it ‘ngoại’? What does it mean?” Minh đứng im. Câu hỏi đơn giản ấy… khiến cậu không trả lời được.

Hôm đó, Minh về nhà, lòng buồn. Trong lúc lục tìm ý tưởng, Minh mở điện thoại, thấy đoạn ghi âm cũ: giọng bà nội ru cậu năm xưa bằng tiếng Nghệ pha giọng Huế:  “Cái cò cái vạc cái nông…”. Minh bật khóc. Cậu cũng tìm thấy cuốn truyện cổ Việt Nam đã ố vàng. Minh lật từng trang đọc và cậu biết mình cần thay đổi điều gì.

Tuần sau, Minh không dạy chữ cái mà bắt đầu kể chuyện bằng tiếng Việt với giọng chậm rãi, nắn nót: về chuyện Tết ở quê có pháo nổ như thế nào, chuyện ông nội ăn cơm nắm gói lá chuối mỗi sáng, chuyện mẹ đặt tên con theo tên một dòng sông quê nhà.

Cậu bật những đoạn thu âm giọng ru, tiếng rao sáng sớm, tiếng gõ mõ trong chùa làng. Lũ trẻ cười, tò mò, và bắt đầu kể lại bằng tiếng Việt vụng về: “Con nhớ... canh cua của mẹ”, “Ở nhà bà cũng có áo dài đỏ”, “Tết là khi... không phải đi học, và... có lì xì”.

Cả lớp dần thay đổi. Trong một buổi học, Julia giơ tay hỏi:

“Chú Minh, tiếng Việt có chữ nào giống như... ‘home’ không?” 

Minh ngồi lặng một lát rồi nói:

“Có. Chữ đó là ‘nhà’. Và cũng là ‘quê’. Và cũng là ‘mẹ’. Chỉ khác là… mình phải nghe bằng tim.”

Cuối khóa học, không ai nhận bằng khen. Chỉ là từng đứa trẻ gửi cho cha mẹ mình một đoạn thu âm bằng tiếng Việt: “Ba ơi, con yêu ba.”, “Mẹ ơi, mai con sẽ nói tiếng Việt nhiều hơn.” 

Minh trở về Việt Nam, bên cạnh quà bánh, cậu mang theo một cuốn sổ – ghi lại từng từ tiếng Việt mà cậu từng quên. Và một lời hứa – không với ai khác – mà với chính mình: 

“Tiếng Việt là cây cầu nhỏ nhất để trở về. Nếu không giữ, không gieo, nó sẽ mất. Nhưng chỉ cần một người còn nói – cội rễ vẫn còn.”

LẮNG NGHE – HIỂU – HÀNH ĐỘNG

• Bạn có người thân ở nước ngoài? Họ còn nói được tiếng Việt không?
• Nếu có thế hệ sau của dòng họ mình được sinh ra và lớn lên ở nước ngoài, bạn sẽ làm gì để khi gặp họ - hai bên biết mình cùng nguồn cội?
• Phụng sự không phải làm điều to lớn – mà là nối lại đường về nhà bằng từng con chữ mẹ ru.

📣 Bạn muốn sống sâu – sống gốc – sống tử tế cùng một cộng đồng chung lý tưởng?

KẾT NỐI TINH HOA - BÁCH GIA KIẾN QUỐC

@Copyright by DBI | Trích từ bộ truyện “Khai tâm” của Cộng đồng Bách gia Tinh hoa