Những nét đẹp đặc trưng của Bắc Ninh

04/12/2023 | 676 lượt xem | Thư viện số 100 năm

Nét đẹp dân ca Quan họ

Làng Diềm hay còn được gọi là thôn Viêm Xá, thuộc phường Hòa Long, thành phố Bắc Ninh. Đây là ngôi làng cổ mang đậm nét lịch sử, văn hóa truyền thống của vùng quê Kinh Bắc. Không chỉ vậy, nơi đây còn là cái nôi của những làn điệu dân ca Quan họ. Đặc biệt, năm 2019, làng Diềm chính thức được UBND tỉnh công nhận là điểm du lịch của tỉnh.

Ngày 30/9/2009, Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại bên cạnh nhã nhạc cung đình Huế, không gian văn hóa Cồng Chiêng Tây Nguyên, ca trù…

Nhằm tiếp tục mang đến sức sống cho di sản, Bắc Ninh luôn khuyến khích, động viên và trân trọng những thể nghiệm mới, các sáng tạo nghệ thuật mang âm hưởng Dân ca Quan họ. Bởi đó là hoạt động có ý nghĩa quan trọng, vừa khẳng định giá trị trường tồn của Quan họ Bắc Ninh vừa bồi đắp, thăng hoa, làm giàu hơn di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Trải qua thời gian, các thế hệ người dân Bắc Ninh nâng niu gìn giữ, truyền dạy và chắp cánh cho những làn điệu Quan họ lan tỏa, bay cao, vươn ra khắp cả nước, đến với bạn bè quốc tế.

Nét đẹp làng nghề truyền thống

- Tranh dân gian Đông Hồ Bắc Ninh: Tranh Đông Hồ, hay tên đầy đủ là tranh khắc gỗ dân gian Đông Hồ, là một dòng tranh dân gian Việt Nam với xuất xứ từ làng Đông Hồ (phường Song Hồ, thị xã Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh).

Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ là Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia. Được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phối hợp với Ủy ban Nhân dân tỉnh Bắc Ninh và các cơ quan chuyên môn tiến hành nghiên cứu, lập hồ sơ khoa học cho Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ để đệ trình UNESCO đề nghị công nhận Di sản văn hóa phi vật thể.

- Làng gốm Phù Lãng: Làng gốm Phù Lãng thuộc huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh, đã tồn tại 700 năm với những sản phẩm gốm vô cùng tinh xảo nổi tiếng khắp đất nước, trở thành một trong những làng nghề cổ xưa nhất Việt Nam.

Làng gốm Phù Lãng được hình thành và phát triển vào khoảng thời Trần, đầu thế kỷ XIV. Hiện nay, bảo tàng Lịch sử Việt Nam còn lưu giữ và trưng bày một số sản phẩm gốm Phù Lãng có niên đại khoảng từ thế kỷ XVII đến XIX. Đó là sản phẩm gốm men nâu và những sắc độ khác nhau như men da lươn, vàng nhạt, vàng thẫm, vàng nâu…

Nét đẹp kiến trúc tâm linh

- Lăng Kinh Dương Vương - cái nôi chốn tổ của Đất Việt tại Bắc Ninh: Khu di tích đền thờ Kinh Dương Vương (Thuận Thành, Bắc Ninh) thờ vị vua đầu tiên của đất nước.

Khu di tích lịch sử văn hóa Lăng và Đền thờ Kinh Dương Vương được xây dựng tại thôn Á Lữ, xã Đại Đồng Thành (Thuận Thành, Bắc Ninh) là cái nôi chốn tổ của đất Việt, không những là một trung tâm sinh hoạt văn hóa tinh thần của nhân dân, mà nơi đây còn là một địa điểm lịch sử của cả dân tộc.

Trong Đền, các di vật và tài liệu được bài trí khá phong phú về loại hình và giá trị nghệ thuật. Ba bộ ngai thờ đặt ở hậu cung, ngai thờ Kinh Dương Vương đặt ở ban giữa, ngai thờ Lạc Long Quân đặt ở gian phải và ngai thời Âu Cơ đặt ở gian trái. Tất cả đều được chạm khắc và sơn son thếp vàng lộng lẫy.

Với những giá trị và ý nghĩa lớn lao của khu di tích Lăng và Đền thờ Kinh Dương Vương, Lạc Long Quân, Âu Cơ. Ngày 2/2/1993, khu di tích được Nhà nước công nhận di tích lịch sử văn hóa Quốc gia.

- Chùa Bút Tháp - ngôi chùa độc đáo lưu giữ bốn Bảo vật Quốc gia: Chùa Bút Tháp thuộc xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành (Bắc Ninh) từ lâu nổi tiếng bởi những nét chạm trổ độc đáo về nghệ thuật kiến trúc đặc sắc dưới thời Lê - Nguyễn và là điểm đến của đông đảo du khách trong và ngoài nước.

Chùa Bút Tháp, tên chữ là Ninh Phúc tự, một trong những danh lam cổ tự đẹp nhất ở vùng đồng bằng châu thổ Bắc Bộ. Điểm đặc biệt, độc đáo của chùa Bút Tháp là ngọn bảo tháp bằng đá, có tên là tháp Báo Nghiêm, bên trong thờ tượng Thiền sư Chuyết Chuyết. Nổi bật hẳn giữa vùng đồng bằng rộng lớn.

Bên cạnh giá trị lịch sử, kiến trúc, hiện trong chùa còn lưu giữ bốn nhóm bảo vật quốc gia là tượng Phật bà Quan âm nghìn mắt nghìn tay được công nhận năm 2012 và ba pho tượng Tam Thế, tòa Cửu phẩm liên hoa, Hương án cùng được công nhận là bảo vật quốc gia năm 2020. Các bảo vật đều được tạo tác từ thế kỷ XVII trên chất liệu gỗ.

- Chùa Phật Tích: Nằm ở xã Phật Tích, huyện Tiên Du (Bắc Ninh) được biết đến là một ngôi chùa cổ tự gần nghìn năm tuổi với những kiến trúc độc đáo cổ xưa đặc sắc, hình thành từ thời Lý.

Lối dẫn lên gian chính là những bậc đá cổ, mang lại không gian cổ kính của ngôi chùa. Qua các sử liệu và các chứng tích văn hóa vật thể còn tồn tại đến tận ngày nay đã khẳng định, chùa Phật Tích xưa kia từng là một đại danh lam thắng cảnh đẹp, hài hòa, vừa thơ mộng linh thiêng. Núi Phật Tích như một hạt châu ngời sáng với bao huyền tích kỳ thú cùng với những dấu vết vật chất rất đỗi tự hào.

Chính điện của chùa Phật Tích là nơi tôn trí pho tượng Phật A Di Đà được tạo tác bằng đá xanh, kích thước hiện tại cả bệ cao 2m77 thể hiện Đức Phật A Di Đà ngồi tọa thiền trên tòa sen theo lối Kiết Già toàn phần, dáng ngồi thanh thản tự tại. Khuôn mặt tượng Phật A DI Đà mang vẻ đôn hậu viên mãn, ít nhiều được lý tưởng hóa với dạng nhân chủng Ấn Độ. Sắc mặt vừa có vẻ trầm tư, lại lộ vẻ rạng rỡ. Đôi mắt hơi nhìn xuống, sống mũi cao, khóe miệng mỉm cười kín đáo.

Tượng Phật A Di Đà mới nặng 3.000 tấn, dựa trên nguyên mẫu tượng A Di Đà - bảo vật quốc gia được làm bằng đá từ thời nhà Lý được tôn thờ tại Chánh điện. Khi hoàn thiện vào năm 2010, tượng Phật A Di Đà mới đạt kỷ lục là “pho tượng Phật bằng đá lớn nhất Đông Nam Á.

Bên cạnh tượng Phật A Di Đà, chùa Phật Tích còn một Bảo vật quốc gia khác, đó là bộ tượng 10 linh thú có từ thời Lý. 10 bức tượng này gồm 5 cặp ngựa, tê giác, trâu, voi, sư tử, được xếp đối xứng nhau phía trước hành lang tòa Tam Bảo. Theo văn bia “Vạn Phúc đại thiền tự bi” dựng năm 1686 nói về việc xây chùa Phật Tích thì linh thú này được tạc cùng thời điểm xây dựng chùa. Những con thú này đều có kích thước rất lớn cao gần 2m, tất cả đều được nghệ sĩ cho leo lên bệ sen hình hộp nằm thoải mái.

- Đền Đô - Ngôi Đền của các bậc Đế vương nhà Lý tại Bắc Ninh: Đền Đô hay còn gọi là (Đền Lý Bát Đế, Cổ Pháp Điện) được xây dựng vào thế kỷ XI, ngày nay nằm ở phường Đình Bảng, TP. Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Đền được dựng trên nền đất mà khi xưa vua Lý Công Uẩn đăng quang và trở lại thăm quê hương.

Theo sử sách, dân làng Đình Bảng đã cho xây dựng một ngôi nhà lớn làm nơi nghênh tiếp nhà vua. Khi vua Lý Công Uẩn băng hà, Lý Thái Tông lên ngôi kế vị vua cha, ông đã cho sửa sang lại ngôi nhà xưa và chọn làm nơi thờ tự vua cha, từ đó Đền trở thành nơi thờ tự các vị vua nhà Lý sau khi băng hà.

Đến nay, Đền Đô thờ 8 vị vua nhà Lý gồm Lý Công Uẩn tức (Lý Thái Tổ), Lý Thái Tông, Lý Thánh Tông, Lý Nhân Tông, Lý Thần Tông, Lý Anh Tông, Lý Cao Tông và Lý Huệ Tông.

Đền Đô được Chính phủ công nhận là di tích lịch sử - văn hóa theo Quyết định số 154 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ngày 25/1/1991. Năm 2014, nơi đây cùng với các khu lăng mộ của các vua nhà Lý đã được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt.

Nét đẹp ẩm thực

- Bánh khúc làng Diềm - đặc sản của làng quan họ:

Đến làng Diềm du khách không chỉ được lắng nghe những câu quan họ mượt mà của liền anh, liền chị mà còn được thưởng thức chiếc bánh khúc xanh thơm, thắm đượm hồn quê dân dã. Ngôi làng Diềm không chỉ nổi tiếng là một khu làng cổ nổi tiếng với những câu ca quan họ, mà đây còn là nơi có món bánh Khúc trứ danh, một loại bánh thường xuất hiện trong những dịp lễ tết, ngày rằm, hội hè, mời khách quý phương xa…

Bánh khúc Làng Diềm là sự kết hợp giữa những nguyên liệu đơn giản nếp cái hoa vàng, lá khúc và nhân bánh đậu xanh thịt mỡ. Bắc Ninh với một món bánh dân dã, mộc mạc nhưng với hương vị béo bùi của nhân đậu xanh và thịt mỡ, thêm vào vị thơm ngào ngạt của lá khúc, vị dẻo của vỏ bánh, khiến bạn ấn tượng mãi.

- Bánh phu thê - đặc sản truyền thống trong lễ cưới hỏi: Một đặc sản Bắc Ninh tiếp theo phải kể đến là món bánh phu thê nổi tiếng khắp cả nước ta, là một loại bánh cổ truyền, ở mỗi vùng miền sẽ có công thức làm bánh khác nhau. Nhưng nói đến cái gốc nơi bánh phu thê được ra đời là tại Đình Bảng, Bắc Ninh.

Theo người dân địa phương, bánh phu thê có nguồn gốc từ thời Lý, khi vua Lý Anh Tông đi đánh trận, hoàng hậu ở nhà làm bánh gửi ra trận. Vua ăn bánh thấy ngon, nhớ đến tình vợ chồng nên đặt tên là bánh phu thê (còn gọi là bánh xu xê). Từ đó, người làng Đình Bảng truyền nhau cách làm bánh phu thê, lưu giữ đến ngày hôm nay. Cùng với trầu cau, bánh phu thê thường được gói thành từng cặp, là loại bánh biểu tượng của thủy chung, mang ý nghĩa cầu chúc cho hạnh phúc vợ chồng bền chặt.

THÔNG TIN GIẢI THƯỞNG

🎄 B.R.A là giải thưởng Review các Câu chuyện Thương hiệu QUỐC TỘC THƯƠNG NHÂN danh giá đầu tiên ở Việt Nam có quy mô toàn cầu được tổ chức nhằm tôn vinh tài năng trẻ. Giải thưởng được khởi xướng bởi Tập đoàn Hành trình Kim cương phối hợp cùng ĐH Văn Lang, NetVietTV, PathCAN cùng nhiều đối tác và được bảo trợ truyền thông bởi Tạp chí Doanh nhân Sài Gòn.

🏆 Hãy cùng tìm hiểu và đăng ký ngay nào!!!

🏆 Hạn nhận đăng ký cuối cùng là 31/12/2023.

Link Đăng ký dự thi

Link Web B.R.A

Link Profile B.R.A

Link Hướng dẫn thí sinh

Link Zalo Hỗ trợ thí sinh

🏆 Thông tin về DJC