Những nét đẹp đặc trưng của Ninh Bình

03/08/2024 | 733 lượt xem |

Vùng đất 3 triều đại.

Về Ninh Bình, xuôi con sông Sào Khê, dòng chảy huyết mạch giữa lòng cố đô Hoa Lư hơn ngàn năm trước. Nghe rào rạt sóng nước, ngắm xanh biếc mây trời và hòa mình vào miền di sản Tràng An. Từ trận cờ lau Đinh Tiên Hoàng dẹp loạn sứ quân đến ngày Lý Thái Tổ dời đô về Thăng Long (968 - 1010), vừa chẵn 42 năm. Một phiến đoạn tuy không quá dài nhưng vẫn kịp lưu lại trên đất này dấu ấn của 3 vương triều Đinh, Tiền Lê và đầu nhà Lý. Vẫn kịp khắc sâu vai trò trọng yếu của kinh đô đá Hoa Lư - quân thành thiên hiểm trong buổi đầu nước nhà khẳng định vị thế độc lập, tự chủ. Như lời nhận xét của Giáo sư Trần Quốc Vượng tại hội thảo “Lịch sử thế kỷ X”, “Lịch sử phải đi qua Hoa Lư”, đi qua Ninh Bình, ấy là khúc quanh tất yếu trên tiến trình dựng nước và giữ nước của dân tộc.

Vùng đất đa dạng địa hình.

Lịch sử địa chất Ninh Bình bắt đầu từ hàng trăm triệu năm trước, khi những dãy núi đá vôi “non nớt” thành hình. Dưới sự xâm lấn của nước biển, chúng hết nâng lên rồi hạ xuống, hết sắc cạnh rồi bào mòn. Sau nhiều quãng dài trồi sụt, dấu tích địa chất cổ xưa lưu lại hệ thống núi đá vôi chạy dọc hướng Tây Bắc Đông Nam, băng qua các huyện Nho Quan, Hoa Lư, Gia Viễn, Yên Mô và thành phố Tam Điệp.

Ngoài núi đá vôi, cuộc kiến tạo hồng hoang còn đem đến cho Ninh Bình địa hình đồng bằng phù sa cổ, đồng bằng phù sa mới, cồn cát, thung lũng. Nhờ địa hình đa dạng, Ninh Bình sở hữu một hệ sinh thái phong phú nhiều chủng loại động thực vật và thiên nhiên kỳ thú.

Vùng đất tuyệt đẹp cảnh quan.

Tạp chí Forbes xếp hạng Ninh Bình là 1 trong 6 điểm đến hàng đầu châu Á. Quê hương sông Nho núi Quế cũng thuộc danh sách 23 điểm đến tuyệt vời nhất thế giới năm 2023. Ninh Bình tỏa sáng trong từng cảnh quan thiên tạo lẫn nhân tạo. Những hang động bí ẩn lung linh quần sáng nhũ đá. Những triền núi đá vôi hùng vĩ nguyên sơ. Những dòng sông xuyên qua lòng núi nên thơ tĩnh lặng. Những miếu đền cổ xưa, trầm mặc huyền sử…

Trước muôn vàn vẻ đẹp ấy, ngôn từ dường như bất lực. Bởi lẽ, giới hạn chữ nghĩa chẳng thể phối trộn được sắc vàng mộng mơ của đồng lúa Tam Cúc trải thảm dưới chân Hang Múa. Chẳng thể phác họa sắc màu kỳ ảo của rừng bướm nơi vườn quốc gia Cúc Phương. Chẳng thể cận cảnh không gian trong lành tĩnh lặng khi bơi thuyền giữa động Thiên Hà. Cũng chẳng thể thức dậy tròn vẹn kết nối tâm linh dưới bóng thị ngàn năm tuổi ở Đền Trần.

Ấn tượng trong mỗi chặng khám phá để rồi sâu lắng xúc cảm khi rời xa - đó là món quà mà “bảo tàng địa lý” Ninh Bình gửi tặng du khách.

Vùng đất của sự giao thoa.

Sự giao thoa này thể hiện ở nhiều phương diện. Bao gồm không gian văn hóa, kinh tế, xã hội và tôn giáo tín ngưỡng.

Ninh Bình nằm ở phía Nam đồng bằng Bắc Bộ, tiếp giáp với đồng bằng sông Mã qua dãy Tam Điệp. Vị trí cửa ngõ miền Trung khiến Ninh Bình trở thành vùng đệm giữa văn hóa sông Hồng và sông Mã. Ngoài ra, với thế núi hình sông, Ninh Bình hội tụ cả 3 không gian kinh tế: miền núi - đồng bằng - duyên hải.

Ninh Bình còn có sự giao thoa không gian xã hội Việt Mường. Trải qua hàng ngàn năm sinh sống, hai cộng đồng cư dân chính đã góp phần hình thành nét đặc trưng cho mảnh đất này. Những địa danh đậm phương ngữ Việt Mường vẫn tồn tại đến ngày nay (thung Ui - Bói, làng Mí - Mèn, áng Sơn -Ngũ…). Hát đối Rằng trong lễ hội người Mường cũng được bảo tồn song song với hát chèo, hát xẩm, hát ả đào của người Việt.

Cuối cùng phải kể đến sự giao thoa tôn giáo tín ngưỡng. Ninh Bình dung nhập cả Phật giáo, Đạo giáo, Công giáo. Bên cạnh đó, tín ngưỡng thờ Mẫu (Mẫu Liễu) và thờ Cha (Trần Hưng Đạo) cũng khá phổ biến.

Vùng đất kiêu hãnh truyền thống kiêu hùng.

Kiêu hùng qua mấy ngàn năm khai sơn phá thạch. Từ di chỉ đồ đá trong hang Đắng, hang Thung Lang đến kinh thành đá Hoa Lư là cả quá trình bền bỉ khẩn hoang di dân. Từ đồi núi đến đồng bằng ven biển là những bước chân không ngừng nghỉ tiến về phía đông, mở đất Kim Sơn (huyện duy nhất giáp biển của Ninh Bình). Trên hành trình ấy, vốn tri thức lao động sản xuất, lề lối sinh hoạt, phong tục tập quán,… dần được tích lũy và truyền trao qua các thế hệ.

Kiêu hùng qua mấy ngàn năm đấu tranh chống ngoại xâm. Ninh Bình tự hào là đất sinh vương sinh thánh. “Đại Hữu sinh vương” (vua Đinh Tiên Hoàng), Điềm Dương sinh thánh (thiền sư Nguyễn Minh Không). Quê hương của nhiều danh tướng, danh sĩ mà tên tuổi của họ làm rạng danh sử sách (Đinh Điền, Nguyễn Bặc, Dương Vân Nga, Trương Hán Siêu, Trịnh Lỗi, Phạm Thận Duật…).

Trí người hào kiệt, thế đất hào hùng. Dãy trường thành Tam Điệp từng là tuyến phòng thủ hiểm trở trong khởi nghĩa Hai Bà Trưng; bàn đạp cho cuộc tiến binh thần tốc ra Bắc của nghĩa quân Tây Sơn (1788). Thời Trần, hành cung Vũ Lâm (Hoa Lư) cũng là hậu cứ quan trọng trong kháng chiến Nguyên Mông lần 2 và 3.

Truyền thống kiêu hùng ấy càng thêm ngời sáng trong chiến tranh chống Pháp và Mỹ. “Đất này tiến quân ra Bắc. Đất này thần tốc vào Nam. Lưng trời núi giăng rừng mắt. Tiếng quân vọng bốn ngàn năm.”

Vùng đất phong phú ẩm thực.

Miền trung du có đặc sản dê nướng, tái dê, ốc núi hấp gừng, xào sả ớt. Những món ăn thân thuộc nhưng mang đậm phong vị địa phương. Dê chăn thả trên đồi núi, thịt mềm ngọt tự nhiên. Ốc sống trong các hang đá vôi, thịt ngọt dai đặc trưng. Gắp một miếng ngon, nhấp thêm ngụm rượu cần Nho Quan là bạn đã thưởng thức gần như trọn vẹn hương vị núi rừng.

Miền đồng bằng nổi tiếng món “cơm cháy - nhất hưởng thiên kim” giòn ruộm, đậm đà nước sốt thập cẩm. Nem chua Yên Mạc nguồn gốc chốn cung đình. Rượu nếp Lai Thành thơm trong, sóng sánh, để càng lâu uống càng mềm môi.

Đất chiêm trũng có đặc sản mắm tép Gia Viễn, cực kỳ hợp khi rang chung với thịt ba chỉ.

Đất giáp biển Kim Sơn độc đáo gỏi cá nhệch. Khi ăn cuốn gỏi cùng lá đinh lăng, mơ lông, khế; rưới chẻo (nước sốt nấu từ xương cá) và cuộn lại bằng da cá chiên giòn. Chỉ một miếng gỏi nhệch mà quyện hòa hết thảy vị giòn tan, chan chát, đăng đắng, chua thanh, bùi bùi, beo béo.

Có thể nói, văn hóa ẩm thực đa dạng cũng góp phần không nhỏ tạo nên nét đẹp đặc trưng cho Ninh Bình.

Địa điểm nổi tiếng ở Ninh Bình:

Quần thể danh thắng Tràng An - di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận năm 2014. Quần thể trải dài trên địa phận các huyện Hoa Lư, Gia Viễn, Nho Quan, thị xã Tam Điệp và thành phố Ninh Bình. Bao gồm 3 vùng lõi liền kề nhau: Khu di tích lịch sử văn hóa cố đô Hoa Lư, khu danh thắng Tràng An - Tam Cốc - Bích Động và rừng nguyên sinh Hoa Lư.

Đầm Vân Long (xã Gia Vân, huyện Gia Viễn) - khu bảo tồn thiên nhiên ngập nước lớn nhất đồng bằng Bắc Bộ. Với diện tích gần 3.500 ha, đây là nơi cư ngụ của hàng ngàn loài động thực vật, thủy sinh. Trong đó có loài linh trưởng quý hiếm voọc quần đùi trắng. Được ví như “vịnh không sóng”, đầm Vân Long không chỉ yên bình nét đẹp thủy mặc mà còn ấn tượng với hơn 1000 hang động hoang sơ (hang Cá, hang Bóng, hang Rùa, hang Chanh...).

Vườn Quốc Gia Cúc Phương (huyện Nho Quan) - vườn quốc gia đầu tiên của Việt Nam. Nằm sâu trong lòng dãy núi Tam Điệp, hệ động thực vật của rừng Cúc Phương rất đa dạng. Mỗi năm, điểm du lịch sinh thái nổi tiếng này thu hút vài trăm nghìn lượt khách ghé thăm. Ngoài khám phá cảnh quan thiên nhiên, du khách còn được trải nghiệm nhiều hoạt động thú vị như cắm trại trong rừng, quan sát động vật hoang dã, tham quan đền thờ Đức Thánh Nguyễn, thăm động Vân Trình…

Chùa Bái Đính (xã Gia Sinh, huyện Gia Viễn) - ngôi chùa sở hữu nhiều kỷ lục nhất Việt Nam. Tính đến năm 2012, chùa xác lập 8 kỷ lục: hành lang La Hán dài nhất châu Á, bảo tháp cao nhất châu Á, tượng Di lặc bằng đồng lớn nhất Đông Nam Á... Chùa nằm trên dãy Trường An, chia thành 2 khu. Khu Bái Đính cổ tự đậm dấu ấn kiến trúc thời Lý. Khu Bái Đính tân tự rộng 80 ha, được xây dựng quy mô với sự góp công của hơn 500 nghệ nhân đến từ nhiều làng nghề nổi tiếng.

Nhà thờ đá Phát Diệm (huyện Kim Sơn) - nhà thờ hơn trăm năm tuổi, do linh mục Phêrô Trần Lục xây dựng năm 1875. Là công trình công giáo, tuy nhiên nhà thờ Phát Diệm vẫn mô phỏng, kết hợp hài hòa kiến trúc đình chùa Việt Nam. Dấu ấn đặc biệt này thể hiện qua các chi tiết mái cong hình mũi thuyền, lợp ngói mũi hài, chạm trổ hoa sen hay phần mộc hoàn toàn bằng gỗ lim. Sự giao thoa giữa kiến trúc gothic phương Tây và truyền thống phương Đông cũng chính là điểm nhấn độc đáo của nhà thờ Phát Diệm.

THÔNG TIN GIẢI THƯỞNG

🏆 Hãy cùng tìm hiểu về giải thưởng ngay nào!!!

🏆 Thông tin về chủ sở hữu giải thưởng

☎️ Hotline: 0369 049 868 | 0335 609 868

💌 Email: info@djc.vn

#DiamondJourney #DJC

#DiamondBrandInstitute #DBI

#DJCApp #Nganhangdisan #Heritagebank

#B.R.A #BrandReviewAward

#BrandReviewTour

#VLU

#TapchiDoanhnhansaigon